دانشگاه مومبای
دانشگاه بمبئی که امروزه همگان آن را به نام دانشگاه مومبای می شناسند، دانشگاه دولتی با قدمت بیش از صد و پنجاه سال در کلانشهر مومبای پایتخت اقتصادی هند واقع شده است. دانشگاه مومبای یکی از بزرگترین دانشگاه های بزرگ جهان می باشد که بیش از پانصد و چهل و نه هزار دانشجو و دارای ۷۱۱ دانشکده می باشد. این دانشگاه به عنوان یک دانشگاه مادر محسوب می گردد و سیاست های کلی آموزشی را در دانشکده ها و دپارتمان های مختلف را تعیین می کند. این دانشگاه دارای دو ساختمان و محیط دانشگاهی در منطقه جنوب فورت و منطقه مالینا در محل سانتاکروز می باشد که در این محوطه دپارتمان های مخصوص به همراه ساختمان های اداری وجود دارد.
تاریخچه
با ورود رسمی سر چارلز وود رئیس هیات کمپانی هند شرقی در امور آموزشی در سال ۱۸۵۴ به بمبئی و تصمیم دولت استعماری بریتانیا برای تغییر در سیستم آموزشی در هند که با استقبال بسیاری از نخبگان آن زمان صورت گرفت. در این سری تصمیمات که از مهمترین آنها تغییر زبان رسمی هند و زبان فارسی به زبان انگلیسی و همچنین ساخت و احداث دانشگاه بمبئی بود. در ساخت دانشگاه بمبئی از دانشگاه لندن الگو برداری شد و مهندسان برجسته بریتانیای طرح مشابه دانشگاه لندن را در برای ساخت دانشگاه بمبئی به کار بستند. در کنار احداث دانشگاه بمبئی به عنوان دانشگاه مادر، ساخت و احداث دانشکده ها و موسسات آموزشی دیگر نیز آغاز گردید که از جمله آنها تاسیس دانشکده «کالج» علوم انسانی «الفینسون» را نام برد. مدتی پس از آن دانشکده پزشکی گرانت نیز تاسیس گردید. ساخت این دو دانشکده به جهت فضای محدود به سرعت انجام پذیرفت، اما ساخت دانشگاه بمبئی در سال ۱۸۵۷ به پایان رسید و در همان سال سریعاً افتتاح گردید. اولین مدارک دانشگاهی نیز در سال ۱۸۶۲ در زمینه به فارغ التحصیلان رشته های کارشناسی علوم انسانی و پزشکی اهدا گردید.
دانشگاه بمبئی تا سال ۱۹۰۴، تنها سیلابس های درسی و زمان و نحوه برگزاری امتحانات را تعیین می کرد و در اختیار دانشکده های وابسته خود قرار می داد. افزون بر آن، دستور العمل های جهت ارتقاء و بهبود وضعیت آموزشی محصلان و همچنین نحوه پذیرش در رشته های مختلف را نیز ارائه می داد.
پس از استقلال هند در سال ۱۹۴۷، وظایف و اختیارات دانشگاه بر اساس قانون دانشگاه بمبئی در سال ۱۹۵۳ دوباره سازمان دهی گردید و در سال ۱۹۹۶ اسم دانشگاه از دانشگاه بمبئی به دانشگاه مومبای تغییر یافت. در سال ۱۹۴۹، ۴۲۲۷۲ دانشجو با ۸۰ کالج وابسته ثبت نام کردند. تا سال ۱۹۷۵، این اعداد به ترتیب به ۱۵۶۱۹۰ و ۱۱۴ افزایش یافت. پس از استقلال هند، دانشگاه بمبئی زیر نظر وزیر آموزش و فرهنگ دولت ایالتی ماهارشترا قرار دارد و در عمل وی رئیس دانشگاه است و معاونت خود را برای اداره دانشگاه معرفی می کند.
کمیته ارزشیابی دانشگاه های هند که درآوریل سال ۲۰۱۷ به این دانشگاه رتبه N++ که سطح آموزشی بسیار خوب قلمداد می شود ، اهدا کرد.
این دانشگاه دارای دو کتابخانه بسیار خوب و بزرگ است که یکی از آن در پردیس دانشگاه در منطقه کالینا که به پردیس کالینا معروف است و یکی دیگر در خود دانشگاه در جنوب بمبئی می باشد که در کتابخانه جنوب بمبئی کتب دستنویس نیز نگه داری می شود. کتابخانه جواهر لعل نهرو (JNL) کتابخانه مرکزی دانشگاه محسوب می شود که در محوطه دانشگاه در کالینا واقع شده است و از ماه می ۲۰۱۹، به شدت نیاز به بازسازی دارد.
برج ساعت راجبای
یکی از زیباترین سازه های این دانشگاه برج ساعت راجبایی است که در سال ۱۸۷۰ تکمیل و اکنون به عنوان یکی از نشانه های کلانشهر مومبای محسوب می گردد. این ساعت توسط سر جورج گیلبرت اسکات از روی ساعت وست مینستر لندن الگو برداری کرد و تاجر محلی پرم چاند رویچاند نیز هزینه های ساخت این برج ساعت را تقبل کرد. این برج ساعت ۸۵ متر ارتفاع و دارای پنج طبقه است. در ارتفاع ۳۰ فوت (تقریبا ۹ متر از سطح زمین) هشت مجسمه به نمایندگی از طبقات مردم (کاست) هند وجود دارد. این ساعت دارای شانزده آهنگ متشکل از جمله "Rule Britannia"، "God Save the Queen"، "Home! Sweet Home!" و "سمفونی هندل" می باشد. در سال ۲۰۱۳ کار مرمت این ساعت آغاز و در سال ۲۰۱۵ به پایان رسید. تراست خانوادگی تاتا وابسته به گروه صنعتی تاتا ۴ میلیارد روپیه برای تعمیرات این ساعت و همچنین نگه داری ساختمان دانشگاه بمبئی اختصاص دادند.
علاوه بر این برج ساختمان اصلی این دانشگاه دارای یک سالن اجتماعات بسیار زیبا نیز است که تنها در زمان های خاص همچون جشن فارغ التحصیلی دانشجویان این دانشگاه به روی نخبگان، اساتید و دانشجویان باز می شود.
این دانشگاه علاوه بر شهر بمبئی در شهر های حومه نیز دانشکده های دارد که زیر نظر این دانشگاه هستند، این مناطق عبارت اند از: منطقه تانا، منطقه پالاگر، منطقه رَتناگیری، منطقه رایگرد و غیره
این دانشگاه دارای بخش های آموزشی خاص و ویژه برای تحقیقات پزشکی است که بخش های آن در پردیس های اصلی قرار ندارد و این بخش ها در بیمارستان های بمبئی همچون بیمارستان یادبود تاتا، بیمارستان بمبئی، کالج پزشکی جی اس و بیمارستان کینگ ادوارد واقع شده است.
معاونین دانشگاه از ابتدا تا کنون به شرح می باشند:
آقای جان ویلسون - ۱۸۵۷
ریموند وست
الکساندر کینلوخ فوربس
سر الکساندر گرانت، دهمین بارونت - ۱۸۶۳-۱۸۶۸
ویلیام گویر هانتر - ۱۸۶۹
هربرت میلز بردوود
کشیش دوگالد ماکیچان – ۱۸۸۸-۹۱
کاشینات تریمباک تلنگ – ۱۸۹۲–۱۸۹۳
رامکریشنا گوپال باندارکار– ۱۸۹۳–۱۸۹۴
N. G. Chandavarkar – ۱۹۱۱–۱۹۱۲
جان هیتون - ۱۹۱۲-۱۹۱۵
فروزشاه مهتا – ۱۹۱۵
سر لزلی اورم ویلسون (صدر اعظم) - ۱۹۲۷
میرزا اکبرخان ۳۴– ۱۹۳۰
R. P. Paranjpye – ۱۹۳۴
سر رستم پستونجی ماسانی - ۱۹۴۱
پاندورانگ وامان کین
جان متای - ۱۹۵۵-۱۹۵۷
V. R. Khanolkar – ۱۹۶۰–۱۹۶۳
شاشیکانت کارنیک
تریمباک کریشنا توپه – ۱۹۷۱–۱۹۷۷
M. D. Bengalee – ۱۹۸۶-۱۹۹۲
اسنهلاتا دشموک – ۱۹۹۵–۲۰۰۰
باالچاندرا مونگکار – ۲۰۰۰–۲۰۰۵
Vijay Khole – ۲۰۰۵ – سپتامبر ۲۰۰۹
چاندرا کریشنامورتی - سپتامبر ۲۰۰۹ تا ژوئیه ۲۰۱۰، معاون سرپرست
سوهاس پدنکار - آگوست ۲۰۱۰ - سپتامبر ۲۰۱۰، سرپرست معاونت آموزشی
راجان ولوکار – اکتبر ۲۰۱۰ – جولای ۲۰۱۵
Sanjay V. Deshmukh – جولای ۲۰۱۵ – اکتبر ۲۰۱۷
سوهاس پدنکار - آوریل ۲۰۱۸ - آوریل ۲۰۲۳
Dr. Ravindra D Kulkarni - ژوئن ۲۰۲۳ - در حال حاضر
علاقمندانی می توانند جهت دسترسی به این دانشگاه از آدرس تارنمای این دانشگاه https://mu.ac.in/vm#aboutus استفاده و یا با شماره های ۰۲۲ ۲۶۵۴۳۰۰۰ Fort: ۰۲۲۲۷۰۸۷۰۰ با پیش شماره ۰۰۹۱ تماس حاصل نمایند.
# محمد علی ابوطالبی منصوری و ذاکر حسین شیخ
نظر شما